Ne için kullandıklarından bağımsız olarak, çocukların tabletlerin ya da akıllı telefonların başından ayrılmaları oldukça zordur. Ebeveynler de, hayatımızda her geçen gün daha fazla alan kaplayan teknolojinin çocuklarının gelişimi üzerindeki etkileri konusunda oldukça kaygılıdırlar. Başka bir deyişle, teknolojinin hayatımızdaki yerinin hızla değişmesi ve teknoloji ile iç içe büyümemiş ebeveynlerin çocuklarının teknoloji bağımlısı hayatları, ailelerin teknoloji kullanımının avantajları ve dezavantajları konusunda kaygılanmasına sebep oluyor.
American Academy of Pediatrics’de yayımlanan yeni bir rehber, ebeveynlerin bu kaygılarını giderebilecek yöntemler sunuyor. Bu çalışmaya göre yalnızca çocuklarınızın dijital medyaya ayırdığı zamana değil, aynı zamanda bu cihazların ne zaman, nerede ve nasıl kullanıldığına da dikkat etmeniz gerekiyor.
Çalışmada 2-5 yaş arası çocuklar için günlük medya kullanımının 1 saat ile sınırlandırılması ve bu kullanıma yüksek kalite programlama ya da ailece beraber izlenip vakit geçirilebilecek seçeneklerin dahil edilmesi gerekliliği belirtiliyor. Ayrıca görüntülü konuşmayı bir kenara bırakacak olursak, 18 aylıktan küçük çocukların dijital ortamlar ile etkileşim halinde olmalarından kaçınmak gerekiyor.
Dijital ortamlar farklı yaşlarda çocukların hayatlarının vazgeçilmez bir parçası oldu bile. Fakat yapılan bu çalışmada özellikle bu teknolojilerin çocukların gelişimini nasıl etkilediğine odaklanılıyor.
Araştırmacılardan Jenny Radesky’e göre; ‘’Üç yaşından büyük çocuklar için, araştırma oldukça katı. Susam Sokağı gibi yüksek kaliteli programlar çocuklara yeni fikirler kazandırılmasında oldukça faydalı olabilir. Fakat üç yaşın altındaki çocukların gelişmemiş beyinleri, ekranda gördüklerini gerçek hayata bilgi olarak transfer etmekte yetersiz kalıyor. Henüz dijital ortamlarla etkileşimin çocuklardaki bu transfer sürecine yardımcı mı yoksa engel mi olduğu çözümlenebilmiş değil.’’
Bu konuda bildiğimiz şeyler de var. Erken çocukluk, hızlı beyin gelişiminin görüldüğü bir dönem. Dolayısıyla çocukların oyun oynamaya, uyumaya, duygularını kontrol etmeye ve ilişkiler kurmaya daha fazla vakit ayırmaları gerekiyor. Araştırmanın önermesine göre aşırı medya kullanımı, çocukların bu önemli aktiviteleri yapmalarına engel olabilir. Yani medya kullanımı ile bu aktivitelerin sağlıklı dengesinin kurulması gerekiyor ve bu rehber bu dengenin kurulmasında yardımcı olabilir.
Neden Ekrana Bakma Süresini Kısıtlamalıyız?
Dijital ortamlara çok fazla vaktin yanlış şekilde ayrılması, çocukların uyku kalitesini, gelişimlerini ve fiziksel sağlıklarını etkiliyor. Dijital medyanın okul öncesinde aşırı kullanılması ile vücut kitle indeksinin ciddi şekilde artması arasında da ilişki mevcut. Çalışmada önerilen şey ise, uyku zamanının bir saat öncesinde dijital ortamların kullanımını yasaklamak ve cihazları kapatmak. Ayrıca yemek saatlerinde ve ebeveyn-çocuk oyun saatlerini de bu ekranlar olmadan geçirmek gerekiyor.
Tabii ki uçaklarda ya da medikal süreçlerde dijital ortamların kullanılması, çocukların sakinleşmeleri ve dikkatlerini dağıtmaları açısından faydalı olabilir. Fakat ebeveynlerin bu teknolojileri sürekli bu amaç doğrultusunda da kullanmamaları gerekiyor. Çocukların sürekli bu cihazlar yardımıyla sakinleştirilmesi, kendi duygularını düzenleme yeteneklerini sınırlandırabilir.
Tabletlerin, bilgisayarların ve akıllı telefonların artık kültürümüzün ve günlük yaşantımızın bir parçası olduğu gerçek. Fakat bu teknolojilerin etkileri ve zararları hakkında da gerçekçi olmalıyız. Özellikle çocukların erken yaşlarda bu medya araçları ile doğru etkileşime geçmeleri oldukça önemli. Aile bireyleriyle görüntülü görüşmeler yapmak, birlikte bilim videoları seyretmek, beraber müzik dinleyip dans etmek, yeni yemek tariflerine ve yaratıcı fikirlere göz atmak bu teknolojilerin aile bağlarını güçlendirecek şekilde faydalı kullanımlarına birkaç örnek olabilir. Araştırmaya göre çocuklar bu teknolojilerle etkileşim halindelerken, bir ebeveynin eşlik etmesi özellikle 18-36 aylık çocuklar için önem arz ediyor.
Eğer bu cihazları kullanıyorsanız, uygulama mağazalarında yüzlerce eğitim uygulaması olduğunu da muhtemelen fark etmişsinizdir. Her ne kadar uygulama mağazalarındaki bu uygulamalar (aplikasyonlar) eğitim kategorisi içerisinde olsa da, çoğu uygulamanın alanında uzman eğitimciler tarafından hazırlanmadığını kolaylıkla söyleyebiliriz. Bu sebeple kullanılan eğitim uygulamalarının ve videolarının seçiminde de dikkatli olunmalı.
Araştırmacılara göre ebeveynler de bu teknolojileri kullanım sürelerini sınırlandırmalılar. Eğer ebeveynler bu teknolojileri çok sık ve uzun süreli kullanıyorlarsa, bu durum ebeveyn ile çocuk arasındaki sözlü ya da sözsüz etkileşimi azaltıp ebeveyn-çocuk çatışmasını artırabilir.
Bu rehberin daha kullanışlı olması için liste halinde toparlayacak olursak;
- 24 aylıktan küçük çocukların görüntülü konuşma dışında dijital medya ile etkileşim halinde olmasından kaçının.
- Eğer 18 ila 24 aylık çocuklar bir şekilde dijital ortamlarla etkileşim halindelerse, yüksek kaliteli programları seçin ve bu araçları beraber kullanın.
- Çocukların teknolojiyi daha erken yaşta öğrenmeleri gerekliliği konusunda kendinizi baskı altında hissetmeyin, çocuklar teknoloji kullanımı doğru yaşta oldukça kolay bir şekilde çözümleyeceklerdir.
- 2 ila 5 yaş arası çocuklarda, ekran kullanımı süresini günde 1 saat ile sınırlandırın ve yüksek kaliteli programları ya da videoları seçin. Ayrıca bu çocuklara bir yetişkinin ekranda ne olduğunu açıklaması ve rehberlik etmesi oldukça önemli.
- Çocukları dikkat dağıtıcı şekilde hızlı ilerleyen ya da şiddet içeren videolardan ve programlardan uzak tutun.
- Kullanılmıyorsa televizyon ya da diğer cihazları kapatın.
- Dijital ortamları yalnızca çocukları sakinleştirmek amacıyla kullanmayın.
- Yatak odalarında, yemek saatlerinde ya da oyun saatlerinden dijital medyayı uzak tutmaya gayret edin.
- Uyku saatinden 1 saat önce, ekran kullanımını yasaklayın.
- Çocuğunuzun teknoloji ile ilişkisini doğru inşa etmek ve gelişimini olumsuz etkilemesini engellemek istiyorsanız mutlaka bir pediatri uzmanından yardım alın.
İlgili Makale: Y. Reid Chassiakos, J. Radesky, D. Christakis, M. A. Moreno, C. Cross. Children and Adolescents and Digital Media. PEDIATRICS, 2016; 138 (5): e20162593 DOI: 10.1542/peds.2016-2593
Kaynak: Pediatricians Update Digital Media Recommendations For Kids, University of Michigan Health System
www.bilimfili.com
